EN54-7

EN54-7 Yangın algılama ve yangın alârm sistemleri
Bölüm 7: Duman algılayıcılar - Saçılan ışık, geçen ışık veya iyonlaşma ile çalışan nokta dedektörler

Terimler ve tarifler

Bu standardın amacı için aşağıda verilen terim ve tarifler uygulanır.

Tepki eşik değeri

Tarif edildiği gibi deney yapıldığında, numunenin bir alârm sinyali oluşturduğu anda, yakın çevresindeki aerosol yoğunluğu.

Özellikler

Uygunluk

Bu standarda uygun olması için, dedektör gözle muayene veya mühendislik değerlendirmesiyle onaylanması gereken bu maddenin şartlarını sağlamalıdır. Dedektör, tarif edildiği gibi deneye tâbi tutulmalı ve deneylerin şartlarını sağlamalıdır.

Münferit alârm gösterge

Alarm veren her bir dedektör, alarm durumu tekrar kuruluncaya kadar, tanınabilmesine imkân sağlayan entegre görünür kırmızı bir göstergeye sahip olmalıdır. Dedektörün çalışma modu haricinde diğer durumlarının görsel olarak belirtilebildiği yerlerde, bu görünür göstergeler alarm göstergesinden açık bir biçimde ayırt edilebilir olmalıdır. Sökülebilir dedektörler için gösterge, dedektör tabanı veya dedektör kafasıyla bir bütün hâlinde olabilir. Görünür gösterge bir ortam ışık şiddetinde dedektörün altında bir mesafeden doğrudan görülmelidir.

Yardımcı cihazların bağlantısı

Dedektörün yardımcı cihazlarla bağlantılarının bulunduğu yerlerde, bu bağlantıların açık veya kısa devre arızaları dedektörün düzgün çalışmasını engellememelidir.

Sökülebilir dedektörlerin izlenmesi

Sökülebilir dedektörler için, kafanın dedektör tabanından ayrıldığını bir hata sinyali vererek tespit eden bir uzaktan izleme sistemi (kontrol ve gösterge teçhizatı şeklinde) için bir araç sağlanmalıdır.

İmalâtçının ayarlamaları

Özel araçlarla (özel bir kod veya alet kullanılması şeklinde) veya kırarak veyahut bir contayı çıkartarak yapılanların dışında imalâtçının ayarlarını değiştirmek mümkün olmamalıdır.

Tepki davranışının yerinde ayarı

Dedektörün tepki davranışının yerinde ayarı için bir şart varsa, bu durumda;

İmalâtçının bu standarda uygun olduğunu beyan ettiği durumlarda her bir ayarlama için, dedektör bu standardın şartlarına uymalı ve ayar vasıtasına erişim yalnızca bir kod veya özel bir alet kullanılarak veya dedektörün tabanından veya monte edildiği yerden çıkartılması ile mümkün olmalıdır.

İmalâtçının bu standarda uygun olduğunu beyan etmediği durumlarda herhangi bir ayar/ayarlar yalnızca bir kod veya özel bir alet vasıtasıyla erişilebilir olmalı ve dedektör üzerine açık bir biçimde işaretlenmelidir . İlgili verilerde bu ayar/ayarlar kullanılırsa, dedektör standarda uymaz.

Yabancı nesnelerin girişine karşı koruma

Dedektör, bir kürenin algılayıcı bölmesine/bölmelerine geçemeyeceği şekilde tasarlanmış olmalıdır.

Yavaş gelişen yangınlara tepki

“Sapma telâfisi” (dedektörde tozların birikmesinden dolayı algılayıcıdaki sapmaların telâfi edilmesi şeklinde) dedektörün yavaş gelişen yangınlara duyarlılığında önemli bir azalmaya yol açmamalıdır.

Duman yoğunluğunun çok yavaş arttığı deneyleri yapmak mümkün olmadığından, dedektörün duman yoğunluğundaki yavaş artışlara tepkisinin değerlendirilmesi, akım/yazılım ve/veya fiziksel deneylerin analizleriyle ve benzeştirmelerle yapılmalıdır.

İşaretleme

Her bir dedektör aşağıdaki bilgilerle açık bir şekilde işaretlenmiş olmalıdır

  1. a) Bu standardın numarası,
  2. b) İmalâtçı veya tedarikçinin adı veya ticari markası,
  3. c) Modelin kısa gösterimi (tip veya numara),
  4. d) Kablo bağlantılarının kısa gösterimleri,
  5. e) En azından tarih veya parti ve imalâtın durumu gibi imalâtçının tanıyabileceği işaret/işaretler veya kod/ kodlar (seri numarası veya parti kodu şeklinde) ve dedektörün ihtiva ettiği herhangi bir yazılımın sürüm numarası (numaraları).

Cihaz üzerindeki herhangi bir işaretlemede yaygın olarak kullanılmayan semboller veya kısaltmaların bulunduğu yerlerde, bunlar cihazla birlikte verilen bilgiler de açıklanmalıdır.

İşaretleme, dedektörün takılması süresince gözle görülebilir ve bakım sırasında erişilebilir olmalıdır.

Dedektörler, ya düzgün tak Veriler ılmalarını ve çalışmalarını ) sağlayan yeterli montaj, bakım ve teknik bilgilerle birlikte satışa sunulmalı ya da bütün bu bilgiler her bir dedektör ile verilmemişse, dedektör ile beraber veya her bir dedektör üzerinde uygun bilgi föyüne dair kaynak verilmelidir.

Yazılım kontrollü dedektörler için ilâve şartlar

Genel

Bu standardın şartlarını yerine getirmek için yazılım kontrolüne dayanan dedektörler için, verilen şartlar sağlanmış olmalıdır.

Yazılım belgeleri

İmalâtçı, yazılım tasarımının tanıtımını veren belgeleri sunmalıdır. Bu belgeler bu standarda uygunluğu kontrol edilecek tasarım için yeterince ayrıntılı olmalı ve en azından aşağıdakileri ihtiva etmelidir.

  1. a) Ana program akışının fonksiyonlarının bir tarifi (bir akış diyagramı veya grafiksel akış diyagramı şeklinde)

1)Modüllerin kısa bir tarifi ve yerine getirdikleri görevler,

2)Modüllerin etkileşme yolu,

3)Programın bütün aşamalarının sırası, 

4)Yazılımın dedektörün donanımı ile etkileşme yolu,

5)Modüllerin herhangi bir ara verme işlemi dahil kullanılma yolu.

  1. b) Farklı amaçlar (program, yerel veriler ve çalışma verileri) için hafızanın hangi bölgelerinin kullanıldığının bir tarifi.
  2. c) Yazılımın ve yazılım sürümünün bir arada tanımlanabildiği bir işaretleme.

İmalâtçı ayrıntılı tasarım belgelerine sahip olmalı ve yalnızca deneyi yapan kurum tarafından ihtiyaç duyulduğunda bu dokümanlar temin edilmelidir. Bu belgeler en azından aşağıdakileri kapsamalıdır:

  1. a) Bütün yazılım ve donanım elemanları dahil olmak üzere sistem yapılandırmasının tam bir tanıtımı,
  2. b) En azından aşağıdakileri ihtiva eden programın her bir modülünün bir tarifi,

1)         Modülün adı,

2)         Gerçekleştirdiği görevlerin bir tarifi,

3)         Veri aktarım türü, geçerli veri aralığı ve geçerli verilerin kontrolü dahil olmak üzere ara birimlerin bir tarifi.

  1. c) Bütün global ve yerel değişkenler, kullanılan sabitler ve etiketler dahil basılı kopya olarak veya bilgisayarda okunabilir şekilde (ASCII – kod şeklinde) kaynak kodunun tam listesi ve tanınacak program akışı için yeterli yorum,
  2. d) Tasarımda veya yürütme aşamasında (Donanım araçları, derlemeler şeklinde) kullanılan herhangi yazılım araçlarının ayrıntıları.

Yazılım tasarımı

Dedektörün güvenilirliğini temin etmek amacıyla, yazılım tasarımı için aşağıdaki şartlar uygulanmalıdır.

  1. a) Yazılım modüler bir yapıya sahip olmalıdır.
  2. b) Elle veya otomatik olarak üretilen veriler için ara birimlerin tasarımı, program işleminde hataya neden olacak geçersiz verilere müsaade etmemelidir.
  3. c) Yazılım, program akışının tamamen durmasını önleyecek şekilde tasarımlanmalıdır.

Programların ve verilerin depolanması

Bu standarda uygun olması gereken program ve imalâtçının ayarlamaları gibi herhangi önceden girilmiş veriler geçici olmayan hafızada tutulmalıdır. Bu programı ve verileri ihtiva eden hafıza bölgelerine kayıt, yalnızca bazı özel araç veya kodların kullanılmasıyla gerçekleştirilebilmeli ve dedektörün normal çalışması sırasında bu mümkün olmamalıdır.

Deneyler

Genel

Deneyler için atmosfer şartları

Bir deney işleminde aksi belirtilmedikçe, deney, numunelerin deney için tarif edilen aşağıdaki standard atmosfer şartlarının da kararlı hâle gelmesi sağlandıktan sonra yapılmalıdır.

Deneyler için çalışma şartları

Bir deney metodu için kullanılmakta olan bir numune gerekirse, numune uygun bir kaynağa ve imalâtçının verilerinde gereken özelliklere sahip izleme cihazına bağlanmış olmalıdır. Deney metodunda aksi belirtilmedikçe, numuneye uygulanan kaynak parametreler imalâtçının belirttiği aralıkta/aralıklarda ayarlanmış olmalı ve esasen deneyin tamamı boyunca sabit kalmalıdır. Her bir parametre için seçilen değerler, normal olarak anma değeri veya belirtilen aralığın ortalaması olmalıdır. Bir deney işlemi, herhangi bir alarm veya hata sinyalinin tespiti için bir numunenin izlenmesini gerektirirse, bir hata sinyalinin tanınmasına imkan sağlayan yardımcı cihazlara (bilinen dedektörler için kablo ile bir hat sonu cihaza yapıldığı şekilde) bağlantılar yapılmalıdır.

Montaj düzenekleri

Numune, imalâtçının talimatlarına uygun olarak numunenin normal bağlantısında kullanılan araçlarla monte edilmelidir. Bu talimatlar bir montaj metodundan daha fazlasını tarif ederse, her bir deney için en elverişsiz olacağı düşünülen metot seçilmelidir.

Toleranslar

Aksi belirtilmedikçe, ortam deney parametreleri için toleranslar, deney için temel kaynak standardlarda verildiği gibi olmalıdır.

Bir şart veya deney işlemi bir tolerans veya sapma sınırları belirtmemişse, bu sınırlar olarak uygulanmalıdır.

Tepki eşik değerinin ölçülmesi

Tepki eşik değeri ölçülecek numune, duman tüneline tarif edildiği gibi normal çalışma konumunda, normal bağlantı araçları ile yerleştirilmelidir. Hava akış yönüne göre numunenin yerleştirilmesi, deney işleminde aksi belirtilmedikçe yöne bağımlılık deneyinde belirlendiği gibi en az hassasiyette olmalıdır.

Her ölçmeden önce, tünel ve numunede deney aerosolü kalmamasını temin etmek için duman tüneli temizlenmelidir.

Deney işleminde aksi belirtilmedikçe, tüneldeki hava sıcaklığı olmalı ve belirli bir dedektör tipi ile yapılan bütün ölçmeler için daha fazla değişmemelidir.

Numune bir alârm verdiği andaki aerosol yoğunluğu, saçılan veya geçen ışıkla çalışan dedektörler için olarak veya iyonlaşma ile çalışan dedektörler için olarak kaydedilmelidir.

Deney şartları

Bu standarda uygun deney yapılması için aşağıdakiler sağlanmalıdır:

Gönderilen numuneler, yapılışları ve kalibrasyonları bakımından imalâtçının normal imalâtını temsil etmelidir.

Deney plânı

Numuneler aşağıdaki deney plânına göre deneye tâbi tutulmalıdır. Uyarlık deneyinden sonra, dört adet en az hassas numune ve diğerleri arasında isteğe bağlı olarak numaralandırılmalıdır.

1)Bu deney yalnızca saçılan ışık veya geçen ışıkla çalışan dedektörlere uygulanır.

2)Deneyin ekonomik maliyeti için, birden fazla yapılan EMU (elektromanyetik uyumluluk)deneyinde aynı numune kullanılmasına müsaade edilmiştir. Bu durumda bir deneyden fazlası için kullanılan numune /numuneler ile yapılan orta seviyedeki fonksiyon deneyleri çıkartılabilir ve fonksiyon deneyi deneyler dizisinin sonunda yapılır. Bununla birlikte bir hasar durumunda hangi deney şartının hasara neden olduğunu tanımlamanın tespit edilememesi göz önünde bulundurulmalıdır.

Tekrarlanabilirlik

Amaç

Dedektörün birçok alârm durumundan sonra bile hassasiyeti bakımından kararlı davranışa sahip olduğunu göstermektir.

Deney işlemi

Deneye tabi tutulacak numunenin tepki eşik değeri tarif edildiği gibi altı defa ölçülmelidir.

Numunenin hava akış yönüne göre yerleştirilmesi keyfi olarak yapılabilir ancak, altı ölçmenin tamamı için bu yerleştirme aynı şekilde olmalıdır.

En büyük tepki eşik değeri yen büyük veya men büyük şeklinde, en küçük değer ise yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Tepki eşik değerlerinin yen büyük: yen küçük veya men büyük küçük şeklindeki oranı daha büyük olmamalıdır.

En düşük tepki eşik değeri yen küçük veya küçük daha küçük olmamalıdır.

Amaç

Dedektörün hassasiyetinin, dedektör çevresindeki hava akış yönününden de etkilendiğini teyyid etmektir.

Deney işlemi

Deneye tâbi tutulacak numunenin tepki eşik değeri  tarif edildiği gibi sekiz defa ölçülmelidir. Bu işlem sırasında ölçmelerin hava akış yönüne göre numunenin sekiz farklı şekilde yerleştirilmesi için yapılması amacıyla her bir ölçme arasında numune düşey ekseni çevresinde.

En büyük tepki eşik değeri yen büyük veya men küçük şeklinde, en küçük değer ise yen küçük veya m en küçük şeklinde işaretlenmelidir.

En büyük ve en küçük tepki eşik değerlerinin ölçüldüğü yerleştirmeler not edilmelidir.

Aşağıdaki deneylerde en büyük tepki eşik değerinin ölçüldüğü yerleştirme, en küçük hassasiyetli yerleştirme ve en küçük tepki eşik değerinin ölçüldüğü yerleştirme, en büyük hassasiyetli yerleştirmeye karşı gelir.

Şartlar

Tepki eşik değerlerinin yen büyük küçük veya men büyük küçük şeklindeki oranı daha büyük olmamalıdır.

Daha düşük tepki eşik değeri küçük daha küçük olmamalıdır.

Uyarlık

Amaç

Dedektörün hassasiyetinin, numuneden numuneye değiştiğini göstermek ve çevre deneylerinden sonra ölçülen tepki eşik değeri verileri ile değerleri tespit etmektir.

Deney işlemi

Deney numunelerinin her birinin tepki eşik değeri tarif edildiği gibi ölçülmelidir.

Bu tepki eşik değerlerinin ortalaması hesaplanmalı ve/veya şeklinde işaretlenmelidir.

En büyük tepki eşik değeri yen büyük veya men büyük şeklinde, en küçük değer ise yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Tepki eşik değerlerinin daha büyük olmamalıdır.

Daha düşük tepki eşik değeri küçük olmamalıdır.

Kaynak parametrelerindeki değişme

 Amaç

Dedektörün hassasiyetinin, kaynak parametrelerinin (gerilim vb.) belirtilen aralığında (aralıklarında) bu parametrelere de bağlı olduğunu göstermektir.

Deney işlemi

Numunenin tepki eşik değeri tarif edildiği gibi imalâtçının belirttiği kaynak parametre (gerilim vb) aralığının/aralıklarının üst ve alt sınırlarında ölçülmelidir.

En büyük tepki eşik değeri yen büyük veya men büyük şeklinde, en küçük değer ise yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Tepki eşik değerlerinin küçük şeklindeki oranı daha büyük olmamalıdır.

Daha düşük tepki eşik değeri yen küçük olmamalıdır.

Hava hareketi

Amaç

Dedektör hassasiyetinin hava debisinden de etkilendiğini ve hava akımında veya kısa süreli rüzgârlarda yanlış alarm verme eğilimi bulunmadığını da göstermektir.

Deney işlemi

Deneye tabi tutulacak numunenin tepki eşik değeri tarif edildiği gibi en çok ve en az hassas yerleştirmelerde ölçülmeli ve yaklaşık olarak en küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

İyonlaşma ile çalışan dedektörler için aşağıdaki eşitlik uygulanmalı; ve dedektör, aerosolsüz hava deneyi sırasında ne bir hata ne de alarm sinyali vermelidir.

Saçılan veya geçen ışık ile çalışan dedektörler için aşağıdaki eşitlik uygulanmalıdır.

Parıldama

Amaç

Dedektör hassasiyetinin sun’i ışık kaynaklarına yakın çevrelerden de etkilendiğini göstermektir. Bu deney yalnızca saçılan ışık veya geçen ışıkla çalışan dedektörlere uygulanır, iyonlaşma ile çalışan dedektörlerin bundan etkilenmediği düşünülür.

Deney işlemi

Tarif edilen parıldama cihazı duman tüneline tarif edildiği gibi yerleştirilir. Numune parıldama cihazına en az hassas olacak şekilde yerleştirilir, sonrada güç kaynağına ve izleme cihazına bağlanır. Daha sonra aşağıdaki deney işlemi uygulanır.

Bu lâmbalar daha sonra söndürülür.

Yukarıdaki işlem, dedektör bir yönde (herhangi bir yön seçilebilir) en hassas yerleştirme şeklinden itibaren döndürülerek tekrarlanır. 

Her bir yerleştirme için, en büyük tepki eşik değeri men büyük ve en küçük tepki eşik değeri men küçük olarak işaretlenmelidir.

Şartlar

Lâmbalar açılıp, kapatıldığı ve tepki eşik değeri ölçülmeden önce lâmbalar açıldığı sırada numune ne bir alarm ne de bir hata sinyali vermelidir.

Kuru sıcaklık (cihaz çalışır durumdayken

Amaç

Dedektörün öngörülen çalışma çevresine uygun yüksek ortam sıcaklıklarında doğru çalışabileceğini göstermektir. 

Deneye tâbi tutulacak numune en az hassasiyette yerle Deney işlemi eştirildiği konumda, başlangıç hava sıcaklığında, tarif edildiği gibi duman tüneline yerleştirilmeli ve güç kaynağına ve izleme teçhizatına bağlanmalıdır.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Sıcaklığın şartlandırma sıcaklığına yükseltildiği süre veya tepki eşik değeri ölçülene kadar şartlandırma süresi boyunca dedektör hiçbir alârm veya hata sinyali vermemelidir.

Soğuk (cihaz çalışır durumdayken)

Amaç

Dedektörün öngörülen çalışma çevresine uygun düşük ortam sıcaklıklarında doğru çalışabileceğini göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve işlemi ve aşağıda tarif edildiği gibi olmalıdır.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune tarif edildiği gibi monte edilmeli, güç kaynağı ve izleme cihazına tarif edildiği gibi bağlanmalıdır.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır;

Deney Ab, şartlandırma sıcaklığına kadar ve bu sıcaklıktan itibaren olan geçişler için sıcaklık değişim hızlarını belirtir.

Şartlandırma sırasında yapılan ölçmeler

Herhangi bir alarm veya hata sinyalinin tespiti için şartlandırma süresince numune izlenmelidir.

Son ölçmeler

Standard lâboratuvar şartlarında bir toparlanma süresinden sonra, tepki eşik değeri târif edildiği gibi ölçülmelidir.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Sıcaklığın şartlandırma sıcaklığına geçişi ve şartlandırma sıcaklığındaki zaman süresince dedektör hiçbir alarm veya hata sinyali vermemelidir.

Amaç

Öngörülen çalışma çevresinde kısa sürelerde meydana gelebilen yüksek bağıl nemde (yoğunlaşma olmadan) dedektörün doğru çalışabileceğini göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve işlemi aşağıda tarif edildiği gibi olmalıdır.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune tarif edildiği gibi monte edilmeli ve güç kaynağı ve izleme cihazına tarif edildiği gibi bağlanmalıdır.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır;

Şartlandırma sırasında yapılan ölçmeler

Herhangi bir alarm veya hata sinyalinin tespiti için şartlandırma süresince numune izlenmelidir.

Son ölçmeler

Standard laboratuvar bir toparlanma süresinden sonra, tepki eşik değeri tarif edildiği gibi ölçülmelidir.

Şartlar

Şartlandırma süresince dedektör, hiçbir alârm veya hata sinyali vermemelidir.

Yaş sıcaklık, kararlı durum (cihazın dayanıklılık deneyi)

Amaç

Çalışma ortamında (malzemelerin elektriksel özelliklerindeki değişiklikler, nem ihtiva eden kimyasal reaksiyonlar, galvanik korozyon ve bunun gibi) dedektörün nemin uzun süreli etkisine mukavemet kabiliyetini göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve göre ve aşağıda tarif edildiği gibidir.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune tarif edildiği gibi monte edilmeli, ancak şartlandırma sırasında dedektöre güç verilmemelidir.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır;

Süre: 21 gün

Son ölçmeler

Standard lâboratuvar şartlarında en az toparlanma süresinden sonra, tepki eşik değeri tarif edildiği gibi ölçülmelidir.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Numune, tekrar bağlantısı yapıldığında cihazın dayanıklılık şartlandırmasına dair hiçbir hata sinyali vermemelidir.

Kükürt dioksit (SO2) korozyonu (cihazın dayanıklılık deneyi)

Amaç

Dedektörün bir atmosferik kirletici olan kükürt dioksitin korozif etkisine mukavemet kabiliyetini göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve işlemi tarif edildiği gibi olmalıdır.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune, tarif edildiği gibi monte edilmelidir. Şartlandırma sırasında güç verilmemeli, ancak numune ilâve bağlantılar yapılmaksızın son ölçmeye imkân tanıyan yeterli uçlara bağlanmış uygun çapta kaplanmamış bakır kablolar ihtiva etmelidir.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır:

Son ölçmeler

Şartlandırmadan hemen sonra numune, standard lâboratuvar şartlarında en az bir toparlanma süresini takiben bağıl nem ihtiva eden bir kurutma süresine maruz bırakılmalıdır.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Numune, tekrar bağlantısı yapıldığında cihazın dayanıklılık şartlandırmasına dair hiçbir hata sinyali vermemelidir.

Ani mekanik darbe (cihaz çalışır durumdayken)

Amaç

Dedektörün öngörülen çalışma şartlarında sıklıkla olmasa da meydana gelmesi muhtemel ani mekanik darbelere karşı dayanıklılığını göstermektir.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune, tarif edildiği gibi sert bir yere monte edilmeli ve tarif edildiği gibi güç kaynağı ve izleme cihazına bağlanmalıdır.

Şartlandırma

Şartlandırma sırasında yapılan ölçmeler

Herhangi bir alarm veya hata sinyalinin tespiti için şartlandırma süresince ve bu süreyi takibeden süreyle numune izlenmelidir.

Son ölçmeler

Şartlandırmadan sonra, tarif edildiği gibi tepki eşik değeri ölçülmelidir.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Numune, şartlandırma süresince veya ilâve sürede hiçbir alarm veya hata sinyali vermemelidir.

Darbe (cihaz çalışır durumdayken)

Amaç

Dedektörün yüzeyi üzerindeki mekanik darbelere karşı dayanıklılığını göstermektir. Dedektör normal çalışma şartlarında bu dayanıklılığını sürdürebilmeli ve bu dayanım makul ölçüde dedektörden beklenmelidir.

Deney işlemi

Deney cihazı, çarpma konumundayken (çekiç sapı düşey konumdayken) yataya darbe yüzeyine sahip dikdörtgen şeklinde alüminyum alaşımdan bir başlık kısmı bulunan uygun olarak çözelti ve çökeleği muamele edilmiş durumda alüminyum alaşımlı AlCu4SiMg) salınan bir çekiç ihtiva etmelidir.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune normal montaj araçlarıyla cihaza sağlam bir şekilde monte edilmeli ve çekiç düşey konumdayken (çekiç başı yatay hareket ettiğinde) darbe yüzeyinin üstteki yarısı numuneye çarpacak şekilde yerleştirilmelidir. Numuneye göre darbenin geliş yönü ve darbenin konumu, numunenin normal çalışmasına en fazla zarar verilecek şekilde seçilmelidir. Numune tarif edildiği gibi güç kaynağı ve izleme cihazına bağlanmalıdır.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır:

Şartlandırma sırasında yapılan ölçmeler

Herhangi bir alarm veya hata sinyalinin tespiti için şartlandırma süresince ve bu süreyi takibeden süreyle numune izlenmelidir.

Son ölçmeler

Şartlandırmadan sonra, tarif edildiği gibi tepki eşik değeri ölçülmelidir.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Numune, şartlandırma süresince veya ilâve sürede hiçbir alârm veya hata sinyali vermemelidir.

Amaç

Dedektörün normal çalışma şartlarına uygun olduğu düşünülen seviyelerde titreşime karşı dayanıklılığını göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve işlemi tarif edildiği gibi olmalıdır.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune tarif edildiği gibi sert bir yere monte edilmeli tarif edildiği gibi güç kaynağı ve izleme cihazına bağlanmalıdır. Titreşim üç düşey ekseninin sırasıyla her birinde karşılıklı olarak uygulanmalıdır. Numune üç eksenden bir tanesi numunenin normal montaj düzlemine dik olacak şekilde monte edilmelidir.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır:

Tarama çevrimlerinin sayısı : Eksen başına 1

Dedektör çalışır durumdayken titreşim ve dayanıklılık deneyleri birleştirilebilir. Bu birleştirme, numune bir diğer eksene geçmeden önce bir eksen üzerinde çalışır durumdaki dedektörün deney şartlandırmasına ve takiben de dayanıklılık deneyi şartlandırmasına maruz bırakılacağı şekilde yapılmalıdır. Yalnızca son bir ölçmenin yapılmasına gerek duyulur.

Şartlandırma sırasında yapılan ölçmeler

Herhangi bir alârm veya hata sinyalinin tespiti için şartlandırma süresince numune izlenmelidir.

Son ölçmeler

Son ölçmeler, belirtildiği gibi normalde titreşime dayanıklılık deneyinden sonra yapılır. Dedektör çalışır durumdayken titreşim deneyi ayrıca yapılacaksa son ölçmelerin sadece titreşime dayanıklılık deneyinden sonra yapılması gerekebilir.

Şartlar

Numune, şartlandırma süresince hiçbir alarm veya hata sinyali vermemelidir.

Titreşim, sinüs biçimli (cihazın dayanıklılığı)

Amaç

Dedektörün çalışma ortamına uygun seviyelerde titreşimin uzun süreli etkilerine karşı dayanma kabiliyetini göstermektir.

Deney işlemi

Kaynak

Deney cihazı ve işlemi tarif edildiği gibi olmalıdır.

Şartlandırma sırasında numunenin durumu

Numune tarif edildiği gibi sert bir yere monte edilmeli, ancak şartlandırma sırasında güç verilmemelidir. Titreşim birbirine karşılıklı olan üç düşey eksenin her birinde sırasıyla uygulanmalıdır. Numune üç eksenden bir tanesi numunenin normal montaj eksenine dik olacak şekilde monte edilmelidir.

Şartlandırma 

Aşağıdaki şartlandırma uygulanmalıdır:

Dedektör çalışır durumdayken titreşim ve dayanıklılık deneyleri birleştirilebilir. Bu birleştirme, numune bir diğer eksene geçmeden önce bir eksen üzerinde çalışır durumdaki dedektörün deney şartlandırmasına ve takiben de dayanıklılık deneyi şartlandırmasına maruz bırakılacak şekilde yapılmalıdır. Yalnızca son bir ölçmenin yapılmasına gerek duyulur.

Son ölçmeler

Tepki eşik değeri, şartlandırmadan sonra tarif edildiği gibi ölçülmelidir.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

Şartlar

Numune, tekrar bağlantısı yapılırken dayanıklılık şartlandırmasına dair hiçbir hata sinyali vermemelidir.

  1. a) Elektrostatik boşalma,
  2. b) Yayımlanan elektromagnetik alanlar,
  3. c) Elektromanyetik alanların indüklediği iletilen karışıklıklar,
  4. d) Hızlı geçici patlamalar,
  5. e) Yüksek enerji gerilimindeki yavaş dalgalanmalar.

Bu deneyler için uygunluk kriterleri ve aşağıdakiler uygulanmalıdır.

1) Başlangıçta ve sonda yapılan ölçmeler için fonksiyon deneyi aşağıdakiler gibi olmalıdır.

Bu deneyde ve aynı numune ile yapılan uyarlık deneyinde ölçülen tepki eşik değerinden daha büyük olanı yen büyük veya men büyük ve daha küçük olanı yen küçük veya men küçük şeklinde işaretlenmelidir.

2) Gerekli çalışma şartı tarif edildiği gibi olmalıdır.

3) Şartlandırmadan sonraki fonksiyon deneyi için kabul kriterleri aşağıdakiler gibi olmalıdır.

Yangın hassasiyeti

Amaç

Binalardaki yangın algılama sistemlerinde genel uygulamalar için gereken dedektörün, duman tiplerinin geniş bir ararlığına karşı yeterince hassasiyete sahip olduğunu göstermektir.

Prensip

Numuneler, standard bir yangın deneyi odasında monte edilmeli ve duman tiplerinin geniş bir aralığını ve duman akış şartlarını temsil eden dumanı üretmek için tasarlanan bir seri deney yangınlarına maruz bırakılmalıdır.

Deney işlemi

Yangın deneyi odası

Yangın hassasiyeti deneyleri düz yatay tavanlı dikdörtgen şeklinde aşağıdaki ölçülerde olan bir odada yapılmalıdır

Deney yangınları

Numuneler, ört adet yangın deneyine maruz bırakılmalıdır. Her bir deney yangını için deney şartının sonu ve istenen profil eğrisi sınırları ile birlikte yakıtın tipi, miktarı ve temini ile tutuşturma metodu tarif edilmiştir.

Geçerli bir deney yangını olması için, yangının gelişmesi numunelerin tamamı bir alârm sinyali verdiğinde veya deney şartının sonuna gelindiğinde (hangisi daha önce ise) y’ye karşı m ve zamana karşı m profil eğrileri belirtilen sınırlar içinde kalmalıdır. Bu şartlar sağlanmıyorsa, deney geçersizdir ve tekrarlanmalıdır. Geçerli deney yangınları elde etmek için yakıtın miktarının, durumunun (nem muhtevası ve bunun gibi) ayarlanması ve yakıt temini gerekli olabilir ve bu ayarlamalara müsaade edilir.

Numunelerin montajı

Dört adet numune işaretlenmiş alanda yangın deneyi odasının tavanına monte edilmelidir. Numuneler, odanın merkezinden numuneye doğru olduğu kabul edilen bir hava akımına göre en az hassasiyetle yönlenmiş şekilde imalâtçının talimatlarına uygun olarak monte edilmelidir.

Her bir numune tarif edildiği gibi güç kaynağına ve izleme cihazına bağlanmalı ve her bir deney yangını başlatılmadan önce numunelerin çalışmadan önceki durumda iken kararlı duruma gelmelerine imkân tanınmalıdır.

Değişen ortam şartlarına tepki vermek için hassasiyetlerini dinamik olarak değiştiren dedektörler, özel ayarlama işlemlerine ve/veya kararlı duruma gelme sürelerine gerek duyabilir. Her bir deneyin başındaki dedektörlerin durumunun, normal çalışmadan önceki durumlarını temsil etmesinin sağlanması gibi durumlarda imalâtçıdan yol göstermesi talep edilmelidir.

Başlangıç şartları

Her bir deney yangınından önce oda, dumansız kalana kadar ve aşağıda verilen şartların elde edilebilmesi için temiz hava ile havalandırılmalıdır.

Sonra havalandırma sistemi ile bütün kapılar, pencereler ve diğer açıklıklar kapatılmalıdır. Daha sonra odadaki havanın kararlı duruma gelmesine imkân tanınmalı ve deney başlamadan önce aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır.

Hava ve sıcaklığın kararlılığı oda içerisindeki duman akışını etkiler. Bu özellikle duman için az miktarda sıcaklık artışına neden olan deney yangınları için önemlidir Bir deney yangınının başlangıcında oda içerisinde şahısların bulunması gerekliyse, bu şahıslar hava akımında bir değişmeye neden olmadan, mümkün olduğunca kısa sürede odayı terk etmelidirler.

Yangın parametrelerinin ve tepki değerlerinin kaydedilmesi

Her bir deney yangını süresince aşağıdaki yangın parametreleri sürekli olarak veya en azından saniyede bir kez kaydedilmelidir. 

Güç kaynağı veya izleme teçhizatı tarafından verilen alârm sinyali bir numunenin deney yangınına tepki vermesinin işareti olarak alınmalıdır.

Her bir numunenin tepki süresi, yangın parametreleri ya ve ma ile birlikte tepki anında kaydedilmelidir.

Şartlar

Dört numunenin tamamı deney şartının belirtilen sonuna gelinmeden önce her bir deney yangınında bir alârm sinyali vermelidir.

Tepki eşik değeri ölçmeleri için duman tüneli

Aşağıdaki bilgiler, duman dedektörlerinin tepki eşik değerleri için tekrarlanabilir ve uyarlı ölçmeler elde  edilmesinde birincil öneme sahip duman tünelinin özelliklerini kapsar. Bununla birlikte, ölçmeleri etkileyebilen bütün parametreleri tanımlamak ve ölçmek uygulanabilir olmadığından, Ek K’daki temel bilgiler göz önünde bulundurulmalı ve bu standarda uygun bir duman tüneli tasarımlandığında ve ölçmeler yapmak için kullanıldığında dikkâte alınmalıdır.

Duman tüneli bir çalışma hacmi ihtiva eden yatay bir çalışma bölmesine sahip olmalıdır. Çalışma hacmi, hava sıcaklığı ve hava akışının istenen deney şartları içerisinde bulunduğu çalışma bölmesinin belirli bir parçasıdır. Bu şarta uygunluk çalışma hacminin ön görülen sınırları üzerinde ve içerisinde dağılmış yeterli sayıdaki noktalarda yapılan ölçmelerle statik şartlar altında düzenli olarak doğrulanmalıdır. Çalışma hacmi, ölçme teçhizatının hassas kısımlarını ve deneye tâbi tutulacak dedektörü tamamıyla içine alacak genişlikte olmalıdır. Çalışma bölmesi, tarif edilen parıldama cihazının yerleştirilmesine imkan tanıyacak şekilde tasarımlanmalıdır. Deneye tabi tutulacak dedektör, çalışma hacmindeki hava akışıyla aynı hizada olan düz bir levhanın alt tarafında normal çalışma konumunda monte edilmelidir. Levha, kenarı (kenarları) dedektörün herhangi bir kısmından en az mesafede olacak ölçülerde olmalıdır. Dedektörün monte edilme şekli, levha ile tünel tavanı arasındaki hava akışını gereksiz şekilde engellememelidir.

Çalışma hacmi boyunca istenen hızlardaesasen tabakalı bir hava akışı oluşturacak araçlar sağlanmalıdır. Sıcaklığı istenen değerlerde kontrol etmek ve geçmeyen bir hızda artırmak mümkün olmalıdır.

Her iki aerosol yoğunluk ölçmeleri, m ve y, dedektörün yakın çevresindeki çalışma hacminde yapılmalıdır.

Birden fazla dedektör ile aynı anda yapılan ölçmelerin, dedektörleri ayrı ayrı deneye tâbi tutarak yapılan ölçmelerle bir uyum içinde olduğu gösterilmedikçe, tünelde yalnızca bir dedektör monte edilmiş olmalıdır. Anlaşmazlık hâlinde, dedektörlerin ayrı ayrı deneye tabi tutulmasıyla elde edilen değer kabul edilmelidir.

Tepki eşik değeri ölçmeleri için deney aerosolü

Deney aerosolü olarak çok yönlü dağılan bir aerosol kullanılmalıdır. En büyük aerosol kütle dağılımı, kırma indisi yaklaşık olarak arasında olan aerosol taneciklerinin kütle dağılımına eşdeğer olmalıdır.

Deney aerosolü yeniden üretilebilmeli ve aşağıdaki parametreler bakımından kararlı olmalıdır.

Tanecik kütle dağılımı,

Taneciklerin optik sabitleri,

Tanecik biçimi,

Tanecik yapısı.

Deneyde parafin yağından sis oluşturan bir aerosol üreteci kullanılması tavsiye edilir.

Duman ölçme tertibatları

Işık şiddeti ölçer

Saçılan ışık veya geçen ışıkla çalışan dedektörlerin tepki eşik değeri, dedektör bir alârm sinyali verdiği anda, dedektörün yakın çevresinde ölçülen deney aerosolünün soğurma indisi (soğurma modülü) ile tanımlanır.

Soğurma indisi m ile gösterilir ve metre başına desibel (dBm-1) birimiyle verilir. Bu indeks, m, aşağıdaki eşitlikle verilir:

Optik sistem, deney aerosolü veya dumanı ile 30’den fazla saçılan herhangi bir ışıma dedektörü tarafından algılanmayacak şekilde ayarlanmalıdır.

Işık demetinin etkin yayılma şiddeti ) aşağıdaki gibi olmalıdır.

Genel

İyonlaşma ile çalışan dedektörlerin tepki eşik değeri, iyonlaşma ölçme odasındaki akımın bağıl değişiminden türetilen ve dedektör bir alarm sinyali verdiği anda yakın çevresinde ölçülen deney aerosolünün tanecik derişimi ile ilişkili, boyutsuz bir nicelik olan ile tanımlanır.

Çalışma metodu ve temel yapı

İyonlaşma ölçme odasının mekanik yapısı gösterilmiştir.

Ölçme cihazı, bir ölçme odası, elektronik bir yükselteç ve ölçülecek bir duman veya aerosol numunesinde sürekli emme yapan bir tertibattan meydana gelir.

İyonlaşma ölçme odasının çalışma prensibi gösterilmiştir. Ölçme odası bir ölçme hacmi ve içinde numune havasının emildiği ve aerosol/duman taneciklerinin ölçme hacmine dağılacağı şekilde bu hacimden geçirildiği uygun bir araçtan ibarettir. Bu dağılma hava hareketlerinin ölçme hacmi içerisindeki iyonların akışını bozmayacağı şekilde olmalıdır.

Elektrotlar arasına bir gerilim uygulandığında iki kutuplu iyon akışı olacak şekilde ölçme hacmi içerisindeki hava bir radyoaktif kaynaktan (Amerikyum) yapılan alfa ışıması ile iyonlaştırılır. Bu iyonların akışı aerosol veya duman tanecikleri tarafından bilinen yollarla etkilenir. İyon akımındaki bağıl değişme aerosol veya duman derişiminin bir ölçüsü olarak kullanılır.

Belirli bir aerosol veya duman tipi için tanecik derişimi ile yaklaşık orantılı, boyutsuz bir nicelik olan y, iyonlaşma ile çalışan duman dedektörleri için tepki eşik değerinin bir ölçüsü olarak kullanılır.

Tertibat duman tünelinin çalışma kısmına yerleştirilebilecek şekilde yapılmalıdır. Küp şeklindeki tertibatın dört yüzü kapatılmalı ve çok parlak sırlı bir aluminyum folyo ile içerden kaplanmalıdır. Karşı karşıya bakan iki küp yüzeyi, deney aerosolünün cihaz içerisinden geçebilmesi için açık olmalıdır. Çapları yaklaşık olan yuvarlak flüoresan lambalar küpün kapalı yüzeylerine monte edilmelidir.

Deneye tâbi tutulacak dedektör, ışık üzerine yukarıdan, aşağıdan ve her iki yandan düşebilecek şekilde küp içerisine yerleştirilmelidir.

Flüoresan lambaların elektrik bağlantılarının, algılama sisteminde elektriksel girişim oluşturmayacak şekilde düzenlenmesine dikkat edilmelidir.

Çekiç sapının çap yönünde karşı istikametinde her birinin dış çapı Kablonun diğer ucu çalışma ağırlığını destekler.

Rijit şase, numunenin normal tertibatlarıyla monte edildiği montaj levhasını da destekler. Montaj levhası, çekiç yatay hareket ettiğinde çekicin darbe yüzeyinin üst yarısının numuneye çarpacağı şekilde Şekil E1’de gösterildiği gibi düşey olarak ayarlanabilir.

Tertibatı çalıştırmak için numunenin konumu ve montaj levhası önce gösterildiği gibi ayarlanıp, sonra da montaj levhası şaseye sıkıca bağlanır. Daha sonra çekiç tertibatı çalışma ağırlığı kaldırılarak karşıt denge ağırlığını ayarlamak suretiyle dikkatlice dengelenir. Çekiç kolu, bundan sonra serbest bırakılmaya hazır durumda olduğu yatay konumuna geri çekilir ve çalışma ağırlığı eski durumuna getirilir.

Bu standard darbe anında çekiç hızının olmasını öngördüğü için çekiç başının kütlesi, arka yüzünden bu hızı elde edecek yeterlikte delinerek azaltılır. Belirtilen hızı elde etmek için civarında bir çekiç başı kütlesinin yeterli olacağı tahmin edilmektedir, ancak bu değer deneme yanılmayla tespit edilebilir.

H.1 Yakıt

Her biri yaklaşık uzunluğunda ve kütleleri yaklaşık olarak olan örülmüş pamuk fitil. Fitiller herhangi bir koruma amaçlı kaplama ihtiva etmemeli ve gerekliyse yıkanmalı ve kurutulmalıdır.

H.2 Düzenleme

Fitiller, yaklaşık 10 cm çapındaki bir halkaya gösterildiği gibi bağlanmalı ve yanmaz bir plâkanın yaklaşık üzerine asılmalıdır.

Her bir fitilin en alttaki ucu fitillerin kor halinde yanmaya devam edecek şekilde tutuşturulur. Herhangi bir alevlenme durumunda alev derhal söndürülmelidir. Bütün fitiller kor hâlinde yandığında deney süresi başlar.

Duman tünelinin yapısı ile ilgili bilgiler

Duman dedektörleri, bir veya daha fazla duman algılayıcısından gelen sinyaller belirli kriterleri yerine getirdiğinde tepki verir. Algılayıcıdaki/algılayıcılardaki duman derişimi dedektörün çevresindeki duman derişimi ile ilgilidir; ancak bu ilişki genellikle karmaşık olup, yerleştirme, monte etme, hava hızı, turbulans, duman yoğunluğunun artış hızı gibi çok sayıda faktöre bağlıdır. Duman tünelinde ölçülen tepki eşik değerinin bağıl değişmesi, duman dedektörlerinin kararlılığı bu standarda uygun olarak deney yapılarak değerlendirildiğinde ana parametre olarak kabul edilir.

Çoğu farklı duman tüneli tasarımları bu standardda belirtilen deneyler için uygundur; ancak bir duman tünelinin tasarımı ve karakterize edilmesinde aşağıdaki noktalar göz önünde bulundurulmalıdır.

Tepki eşik değeri ölçmeleri, dedektör tepki verene kadar artan bir aerosol yoğunluğuna gerek duyar. Bu bir kapalı devre duman tünelinde gerçekleştirilebilir. Her bir areosolle muameleden sonra duman tünelinin boşaltılması için bir tahliye sistemi gereklidir.

Tünelde bir fanla oluşturulan hava akımı, türbülâns şeklinde olup, çalışma hacminde yaklaşık tabakalı, düzgün bir hava akışı meydana getirmek için içerisinden havanın düzgün bir şekilde geçeceği bir hava yönlendirici gereklidir. Bu tünelin çalışma kısmının girişi ve bir filtre, petek veya her ikisi birden aynı doğrultuda kullanılarak yapılabilir. Bir filtre kullanılırsa, bu filtrenin göz açıklığı içinden aerosolün geçebileceği büyüklükte olmalıdır. Akış düzenleyicisine girmeden önce düzgün bir sıcaklık ve aerosol yoğunluğu elde etmek için hava akımının çok iyi karıştırılmış olmasına dikkat edilmelidir. Etkin karıştırma, aerosol fan girişinde tünele beslenerek elde edilebilir.

Duman tüneli, çalışma kısmı, A-A kesiti

Çalışma kısmına girmeden önce havayı ısıtmak için araçlar gereklidir. Tünel, çalışma hacminde belirtilen sıcaklıklar ve sıcaklık profillerini sağlamak için ısıtmayı kontrol edebilen bir sisteme sahip olmalıdır. Isıtma deney aerosolünün değişmesi veya harici aerosollerin meydana gelmesini önlemek için düşük sıcaklık ısıtıcıları ile yapılmalıdır.

Deney şartlarının meselâ, türbülansdan dolayı bozulmaması için çalışma hacmindeki elemanların düzenlenmesine özel önem verilmelidir. İyonlaşma ölçme odası boyunca yapılan emme oda içerisinde giriş açıklıklarının düzleminde yaklaşık değerinde bir ortalama hava hızı meydana getirir. Bununla birlikte iyonlaşma ölçme odası dedektör çıkışında bir mesafede yerleştirilmişse emişin etkisi ihmal edilebilir.

Tünel tepki eşik değeri ölçmeleri için kullanıldığında çalışmaya zarar vermezse, duman tüneli, hızda aerosol ihtiva etmeyen rüzgâr için tasarlanabilir.

Yavaş gelişen yangınlara tepki için özelliklerle ilgili bilgiler

Basit bir dedektör, algılayıcıdan gelen sinyali belirli bir sabit eşik (alarm eşik) değerle karşılaştırarak çalışır. Algılayıcı sinyali eşik değerine ulaştığında, dedektör bir alârm sinyali meydana getirir. Bu durumdaki duman yoğunluğu dedektörün tepki eşik değeridir. Bu basit dedektörde alarm eşik değeri sabitlenmiştir ve algılayıcı sinyalinin zamanla değişme hızına bağlı değildir.

Algılayıcı sinyalinin, temiz havada dedektörün ömrüne bağlı olarak değişebildiği bilinmektedir. Tozla algılayıcı odasının kirlenmesi, örneğin, bileşenin yaşlanması gibi diğer uzun süreli etkiler bu tip değişikliklere neden olabilir. Bu birikinti zamanla artan hassasiyete ve sonuç olarak da yanlış alârmlara yol açabilir.

Bu nedenle tepki eşik değerinin zamanla daha sabit bir seviyede kalması için bu tip birikintilerin dengelenmesini sağlamanın yararlı olduğu düşünülebilir. Bu amaçla, dengeleme algılayıcı çıkışından yukarı doğru toplanan birikintilerin bir kısmı veya tamamını karşılayacak alarm eşik değeri artırılarak yapılabilir.

Birikinti için herhangi bir dengeleme işlemi, algılayıcı çıkışındaki yavaş değişmelere, hatta bu değişmeler duman seviyesindeki gerçek bir kademeli artıştan kaynaklansa bile dedektörün hassasiyetini azaltacaktır. şıkkının amacı, dengelemenin yavaş gelişen bir yangına hassasiyeti kabul edilemeyecek bir dereceye düşürmemesini temin etmektir.

Bu standardın amacı için, hayatî veya maddî tehlike gösteren herhangi bir yangının gelişmesinin algılayıcı çıkışının saat başına en az) değerinde bir hızda değişeceği şekilde olacağı kabul edilir. Saat daha az değişme hızlarına tepki bu standardda belirtilmemiştir ve bu nedenle dedektörün bu düşük değişme hızlarına tepkisi için hiçbir şart yoktur.

Dengelemenin yapıldığı şekli kısıtlamamak amacıylasadece her saat başına daha büyük olan değişme hızlarının tamamı için (dengelenme yoksa), alârm süresinin alârm süresi değerini aşmamalıdır.

Eşik değeri algılayıcı sinyalindeki bir artışa tepki olarak zamanla doğrusal olarak

Yukarıda eşik değerinin doğrusal ve sürekli olarak dengelendiği farz edilmesine karşın, işlemin doğrusal ve sürekli olmasına gerek yoktur.

değeri 6,4 saat alârm şartına ulaşılmasını sağlar. Bu durumda en büyük dengeleme değeri yalnızca deney yangınlarının şartlarıyla sınırlanacaktır.

İyonlaşma ölçme odasının yapılışıyla ilgili bilgiler

İyonlaşma ölçme odasının ) mekanik olarak yapılışı gösterilmiştir. Önemli fonksiyonel boyutlar toleranslarıyla birlikte işaretlenmiştir. Cihazın çeşitli parçalarının diğer ayrıntıları verilmiştir.

Ek ZA (Bilgi için) Bu standardın AB Direktiflerinin temel özellikleri veya diğer hükümleri ile ilişkili maddeleri

Bu standardın bu ekte gösterilen maddeleri, AB Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinde (89/106/EEC) verilen talimatların şartlarını sağlamaktadır.

Bu maddelerle uyumluluk, bu standardda verilen uygun olarak standardın kullanılacağı amaçlar için bu standardın kapsamı içinde olan yapı mamullerinin uygun olduğu varsayımını değerlendirmektedir.

Uyarı - Diğer şartlar veya AB direktifleri bu standardın kapsamı içinde olan ürüne/ürünlere uygulanabilir.

Bu standardda yer alan tehlikeli maddelerle ilgili her hangi özel madde hükümlerine ilâve olarak, standardın kapsamındaki mamullere uygulanabilir diğer şartlar da olabilir (meselâ, ortak Avrupa mevzuatı ve millî kanunlar, yönetmelikler ve idari şartlar). Uygulandığı zaman ve yerde bu şartların da sağlanması gerekli olabilir.

Tehlikeli maddelere ait Avrupa hükümleri ve millî hükümler hakkında bilgi mahiyetindeki bir veri tabanı http://europa.eu.int/comm/enterprise/construction/internal/hygiene.htm adresli Avrupa yapı web sitesinde mevcuttur.

Bu ek, bu standardın ihtiva ettiği mamuller bakımından bu standardda verilen aynı kapsama sahiptir ve aşağıda gösterilen kullanım amaçları için nokta duman dedektörlerinin CE işaretlemesi için şartları tespit edip, uygulanabilir ilgili maddeleri tanımlar.

Yapı mamulü: Duman dedektörleri - Binalardaki yangın algılama ve yangın alârm sistemleri için saçılan ışık, geçen ışık veya iyonlaşma ile çalışan nokta dedektörler.

ZA 2.2 Uygunluk değerlendirmesi

Bu standard kapsamında yer alan nokta duman dedektörlerinin uygunluk değerlendirmesi aşağıdaki gibi olmalıdır:

  1. a) Tip deneyi

Mamulün tip deneyi verilen maddelere uygun olarak yapılmalıdır. Deneye tâbi tutulacak mamuller, yapılış, işlem ve kalibrasyonu bakımından imalâtçının normal imalâtını temsil etmelidir. Bu standardın şartlarına uygun olarak önceden yapılan deneyler, sonuçların incelenen bir mamule uygulanabileceği şekilde uygunluk onayının aynı mamulle veya benzer tasarım, yapılış ve fonksiyonelliğe sahip mamullerle aynı sistemde yapılması şartıyla dikkate alınabilir. Örneğin mamul tasarımında, malzemelerde veya bileşenlerin tedarikçisinde veyahut imalât işleminde özelliklerden birini veya daha fazlasını önemli ölçüde değiştirebilecek bir değişimin olduğu durumda, ilgili mamul performansı için tip deneyleri tekrarlanmalıdır.

  1. b) Fabrika imalât kontrolü

İmalâtçı pazarda yer alacak mamulün belirtilen performans özelliklerine uygunluğunu temin etmek için sürekli bir fabrika imalât kontrol sistemi kurmalı, dokümanlar sağlamalı ve muhafaza etmelidir. Fabrika üretim kontrol sistemi, girdi malzemeleri veya bileşenleri, teçhizatı, imalât işlemini ve mamulü kontrol etmek için işlemleri, düzenli muayeneleri ve deney ve / veya değerlendirmeleri ve sonuçların kullanılmasından ibaret olmalıdır.

İmalât kontrol işlemi mamullerin uygunluğunun imalâtçı tarafından açıkça görülebileceği ve düzensizliklerin mümkün olan en erken aşamada bulunabileceği şekilde yeterince kapsamlı ve ayrıntılı olmalıdır.

Fabrika imalât kontrolü kaydedilmelidir. Bu kayıtlar muayeneye hazır olmalı ve en az aşağıdakileri ihtiva etmelidir.